ESKİŞEHİR PSİKOTEKNİK TEST İÇERİKLERİ NELERDİR?
1.SÜREKLİ DİKKAT TESTİ: Çevreden gelen birçok uyarana duyu organlarımızla maruz kalmaktayız. Bu gelen uyaranlar arasından hangisini seçip anlamlandıracağımıza, hangisine tepki vereceğimize ve hangisini filtreleyeceğimize dikkat dediğimiz bilişsel sürecimiz ile karar veririz. Trafikte güvenli sürücülük açısından dikkat çok önemlidir. Çünkü yapılan araştırmalar trafik kazalarının %25-50 oranında sürücünün dikkatsizliğinden kaynaklandığını göstermektedir. Bu test sürücünün dikkatini ölçmek için rutin ve birbirine benzeyen uyarıcılar arasından belirli bir uyarıcıyı hızlı ve doğru olarak belirleyip seçme becerisini ölçmek amacıyla uygulanmaktadır.
2. MUHAKEME TESTİ: Muhakeme ya da mantık yürütme nöropsikoloji açısından üst düzey zihinsel süreçlerden biri olarak kabul edilmektedir. Muhakeme testleri sıralama, planlama, dönüştürme ve strateji belirlemeyi ölçmeye yönelik olarak geliştirilmiştir. Sürücülerin güvenli olarak araç kullanmaları için ortamdaki uyaranları doğru anlamaları, olası tehlikeleri önceden görebilmeleri ve onlara tepki verebilmelerini gerekir. Bu işlevlerin oluşabilmesi için problem çözme ve karar verme gibi bilişsel süreçlerin kullanılması durum temelli muhakemeyi gerektirmektedir. Bu test geometrik şekiller kullanılarak kişinin genel muhakeme yeteneğini kültürden bağımsız olarak ölçmek için uygulanmaktadır.
3.KOORİNASYON TESTİ: Koordinasyon, motor ve duyusal sistemler arasındaki uyumdur. Ellerin, ayakların, bedenin ve diğer kasların, gözlerden gelen bilgiye nasıl tepki verdiği ile ilgilidir. Trafikte aracın yol güzergâhında tutulması doğru direksiyon hareketlerinin yapılması eller ayaklar ve göz arasındaki koordinasyon becerisi ile ilişkilidir. Bu test sürücülük için gerekli olan eller ile göz arasındaki motor koordinasyon becerisini ölçmek için uygulanmaktadır.
4.HIZ MESAFE TAHMİN TESTİ: Hız ve mesafe algısı, kişinin çevresinde hareket eden nesnelerin hızını ve uzaklığını algılayarak kendi hız ve uzaklığını ayarlaması ve buna uygun tepki vermesi demektir. Trafik ortamında sürücü çevredeki yayaların ve araçların kendisine olan uzaklığını ve hızını algılamalı ve bu algısına bağlı olarak mesafesini korumalıdır. Bu test sürücülerin farklı hızda hareket eden nesnelerin, sabit bir hedefe olan uzaklıklarını ne oranda doğru tahmin edebildiklerini ölçmektedir.
5.ÇARPIŞMA TAHMİN TESTİ: Çevrede hareket eden nesnelerin hızını ve uzaklığını algılayıp ona uygun tepki vermemiz gerekmektedir. Trafikte sürücüler araçlar arasındaki takip mesafesini korumak ve kavşak buluşma noktalarını tahmin etmek gibi trafik ortamında gerekli algısal becerilere sahip olmalıdırlar. Bu test sürücülerin farklı hızla hareket eden iki nesnenin çarpışma yerinin ve zamanının ne derece doğru tahmin edildiğini ölçmeyi amaçlamaktadır.
6. TRAFİĞE İLİŞKİN GÖRÜŞ TESTİ: Trafiğe ilişkin ortamlarda potansiyel tehlikeleri fark etme, tanıma ve uygun tepki verebilmek gerekmektedir. Deneyimsiz ya da ihlal alışkanlığı olan sürücülerin trafik ortamında olası tehlikeleri algılamakta geciktiklerini ve daha yüksek düzeyde kaza riski oluşturduklarını trafik güvenliği alanındaki yapılan araştırmalar göstermektedir. Bu testte gerçek trafik ortamından alınan görüntüler kullanılarak, sürücünün trafik kurallarına ilişkin duyarlılıklarını saptamak ve bu yolla sürücülerin gerçek trafik ortamında tehlike, ihlal ve hatalara aşinalığını ve bunlara zamanında tepki verme derecesini saptamak amacıyla uygulanmaktadır.
7.SEÇİCİ DİKKAT TESTİ: Çevreden gelen uyaranlar benzer ve ayırt edici özellikte olabilmektedirler. Uyaranları algılama düzeyimiz dikkatimize bağlıdır. Trafik ortamında da hem rutin ve benzer uyarıcılar bulunmakta hem de seçici ve ayırt edici uyarıcılar bulunmaktadır. Seçici uyarıcıları ve benzerlerini hızlı ve doğru olarak belirleyebilmek dikkatliliği sürdürmek güvenilir sürücülük becerisi için önemlidir. Bu test sürücünün birbirinden farklı uyarıcılar arasından benzer olanları seçip diğerini ihmal etme becerisini yani seçici dikkatini ölçmek amacıyla uygulanmaktadır.
8. TEPKİ HIZI TESTİ: Kişiye bir uyarıcının sunulması ile sunulan uyarıcıya verdiği tepki arasında geçen zamanın ölçülmesine tepki hızı denir. Trafik ortamında kişinin farklı uyarıcılara el ya da ayak ile tepki vermesi gerekmektedir. Bu test kişiye uyarıcının sunulması ile sunulan uyarıcıya verildiği tepki arasında geçen zamanı ölçek koşullara yeterliliğini tespit etmek amacıyla uygulanmaktadır.
9. GÖRSEL ALGI VE BELLEK TESTİ: Değişik duyusal sistemlerden gelen bilgilerin işlenmesi ve dış dünyanın anlamlandırılmasına algı denilmektedir. Görsel dikkatin ve görsel belleğin eşlik ettiği görsel algı trafikte temel rol oynamaktadır. Araştırmalar göstermektedir ki sürücü hatalarının %40-%50si algısal hatalardan kaynaklanmaktadır. Bu test güvenli sürücülük becerileri için gerekli diğer bilişsel süreçlerle önemli ilişkisi olan görsel algı ve belleğin genel olarak değerlendirilmesi ve sürücünün bu alandan kaynaklanabilecek olan yetersizliklerinin saptanması için uygulanmaktadır.
10. ÇEVRESEL GÖRÜŞ TESTİ: Çevresel görüş kişinin görüş açısının tümünü içeren çeşitli uyarıcılara aynı anda dikkat edebilmesidir. Bu durum sürücünün görüş alanının tam karşısına düşen uyarıcılara olduğu kadar görüş alanının dışındaki uyarıcılara da tepki vermesidir. Bu test katılımcının ekranda sunulan basit ya da karmaşık bir görev yaparken, aynı anda, çevresel uyarıcıları algılama ve bunlara tepki verme becerisini ölçmektedir.
11. GÖRSEL SÜREKLİLİK TESTİ: Çevreden gelen uyarıcıları duyusal ve motor sistemlerimizle anlamlandırmaktayız. Görüş alanımızdaki uyarıcıları ise yatay ve dikey göz harekeleri ile izleyebilmekteyiz. Trafik ortamında hareket halindeki nesneleri sürekli olarak takip etmek olası tehlikeleri fark etmek bakımından önemlidir. Bu test görsel dikkatin esnek biçimde kullanılıyor olmasını, göz hareketlerinin uygun şekilde eşlik edip etmemesini ve sürekliliğini ölçebilmek amacıyla uygulanmaktadır.
12.YENİ KİŞİLİK TESTİ: Sürücülerin trafik kazalarıyla yakın ilişkisi olan güvenli ya da riskli sürücülük davranışlarına yatkınlığı önemlidir. Sürücüye ait etmenler trafik kazasına yol açan etmenler arasındadır. Heyecan arama ve risk alma kişilik özellikleri trafik ortamındaki ihlal ve kazaların önemli sebeplerindendir. Bu test iki alt testten oluşmaktadır. Sürücü davranışları kısa ölçeği: Bu test sürücünün ne düzeyde güvenli sürücülük davranışlarına ve becerilerine sahip olduğunun ölçülmesi amacıyla uygulanmaktadır. Sürücü heyecan arama envanteri: Bu test sürücünün heyecan arama ve risk alma kişilik özelliklerini taşıyıp taşımadığını ölçmek amacı ile uygulanmaktadır.
